4 Ὀκτωβρίου

Ἐπετειολόγιον

4-10-1908  

Δολοφονεῖται ὁ Ὁπλαρχηγός τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα Παύλος Ρακοβίτης.

4-10-1916  

Οἱ ἰταλικές δυνάμεις ὁλοκληρώνουν τήν ἰταλική κατοχή στή Βόρεια Ἤπειρο.

4-10-1944  

Ἡ ἰταλική φρουρά τῆς Σάμου παραδίνεται στό Διοικητή τοῦ Ἱεροῦ Λόχου, Συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε.

Ἁγιολόγιον

Ὁ Ἅγιος Ἱερόθεος πρῶτος ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν

Ὁρισμένοι συναξαριστὲς ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἱερόθεος ἦταν ἀρεοπαγίτης, ὅπως καὶ ὁ ἅγιος Διονύσιος. Διδάχτηκε τὴ χριστιανικὴ πίστη ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο, βαπτίσθηκε καὶ χειροτονήθηκε ἀπ᾿ αὐτὸν ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν. Καὶ κατόπιν εἰσήγαγε τελειότερα στὰ δόγματα περὶ Χριστοῦ τὸν μαθητή του, Διονύσιο τὸν Ἀρεοπαγίτη. Ἀλλὰ ὁ Μ. Γαλανὸς στὸ Συναξαριστή του ἀναφέρει ὅτι, εἶναι ἀδύνατο νὰ διδάχτηκε ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο ὁ Ἱερόθεος πρῶτος τὴ χριστιανικὴ πίστη, διότι οἱ Πράξεις βεβαιώνουν ῥητὰ ὅτι πρῶτος πίστεψε μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ ἀπ. Παύλου ὁ Διονύσιος. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη ἦταν Ἀρεοπαγίτης ἢ ἀκόμα σπουδαιότερο, πρῶτος ἐπίσκοπός της ἐκκλησίας Ἀθηνῶν, ἦταν δυνατὸν νὰ παραλειφθεῖ μία τέτοια μεγάλη φυσιογνωμία γιὰ νὰ συμπεριληφθεῖ ἁπλὰ στὴ γενικὴ ἔκφραση «ὅτι ἐπίστευσαν καὶ ἕτεροι»; Γι᾿ αὐτὸ λοιπὸν λογικότερο εἶναι -συνεχίζει ὁ Μ. Γαλανός- νὰ δεχτοῦμε, ὅτι μᾶλλον ὁ Ἱερόθεος πίστεψε κατόπιν τοῦ Διονυσίου καὶ ἀπ᾿ αὐτὸν διδάχτηκε, ἀφοῦ ἔφυγε ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ὁ Παῦλος. Ἀλλ᾿ ὅπως καὶ ἂν ἔχουν τὰ πράγματα, βέβαιο εἶναι ὅτι ὁ Ἱερόθεος ἦταν ἄνδρας μεγάλης κοινωνικῆς παιδείας, ἔκανε πρῶτος ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ ἐργάστηκε γιὰ τὸ ποίμνιό του μὲ πίστη καὶ πολὺ ζῆλο. Σύμφωνα μάλιστα μὲ κάποια παράδοση, ὁ Ἱερόθεος ἦταν παρὼν καὶ κατὰ τὴν κοίμηση τῆς Παναγίας στὴν Ἱερουσαλήμ.

Ὁ Ἅγιος Πέτρος Ἱερομάρτυρας, ἀπὸ τὴν Καπιτώλιο

Ἦταν γέννημα καὶ θρέμμα τῆς πόλης τῶν Καπιτωλίων (ἀρχαία πόλη τῆς ἀνατολικῆς Ἰορδανίας, στὸ δρόμο γιὰ τὴν Δαμασκό), μεγάλος σοφὸς καὶ πολὺ συνετός. Ὑπῆρξε παντρεμένος μὲ τρία παιδιὰ καὶ κατόπιν ἔγινε μοναχός. Τιμήθηκε μὲ τὸ ἀξίωμα τῆς ἱερωσύνης ἀπὸ τὸν Ἀρχιερέα τῆς Μητροπόλεως Βόστρων (ἀρχαία πόλη τῆς Συρίας στὴ Χωράν, 80 χλμ. ἀνατολικά της λίμνης Γενησαρὲτ).

Ἡ Ἁγία Δομνίνη καὶ οἱ θυγατέρες της Βερνίκη (ἢ Βερίνη) καὶ Προσδόκη

Ἡ Δομνίνη ἦταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια. Συνελήφθη μαζὶ μὲ τὶς κόρες της Βερνίκη καὶ Προσδόκη, ἀπὸ τὸν εἰδωλολάτρη ἄντρα της, διότι πίστευαν στὸ Χριστό. Στὶς πιέσεις του, προτίμησαν νὰ πνιγοῦν καὶ οἱ τρεῖς στὸ ποτάμι, παρὰ νὰ χάσουν τὴν τιμὴ καὶ τὴν πίστη τους. Ἐδῶ ἀξίζει νὰ ἀναφέρουμε μερικὰ λόγια τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου σὲ μετάφραση, ἀπὸ τὸν ἐγκωμιαστικὸ λόγο του πρὸς τὶς Ἁγίες αὐτές. Λέει, λοιπόν: «Ἂς τὸ ἀκούσουν καὶ μητέρες καὶ θυγατέρες, καὶ ἔτσι οἱ θυγατέρες ἂς ὑπακούουν στὶς μητέρες, οἱ μητέρες ἂς παιδεύουν ἔτσι τὶς θυγατέρες, ἔτσι ἂς ἀγαποῦν τὰ τέκνα τους. Εἰσῆλθε λοιπὸν ἡ μητέρα στὸ μέσον τοῦ ποταμοῦ, ἔχοντας ἀπὸ τὸ ἕνα καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος τὶς θυγατέρες της, ἡ μητέρα ποὺ εἶχε ἀνάμεσα στὶς ἀπειρόγαμες τὸν ἄνδρα, καὶ ἔτσι τελοῦνταν ἐκεῖ ὁ γάμος τῆς παρθενίας, μὲ ἐκεῖνον ποὺ βρισκόταν ἀνάμεσά τους, καὶ ὁ βρισκόμενος ἀνάμεσά τους ἦταν ὁ Χριστός. Σὰν ῥίζα λοιπὸν δένδρου, ποὺ ἔχει δυὸ βλαστοὺς φυόμενους ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο, ἔτσι καὶ ἡ μακαρία τότε ἐκείνη εἰσήρχετο στὸ ποτάμι ἔχοντας τὶς παρθένες αὐτὲς ἀπὸ τὸ ἕνα καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος καὶ παρέδινε αὐτὲς στὴν ὁρμὴ τῶν ὑδάτων καὶ ἔτσι πνίγονταν ἢ καλύτερα δὲν πνίγονταν, ἀλλὰ βαπτίζονταν βάπτισμα πρωτάκουστο καὶ παράδοξο». (Ε.Π.Ε., τόμος 37ος).

Ὁ Ἅγιος Αὔδακτος (ἢ Ἄδαυκτος) καὶ Καλλισθένη ἡ θυγατέρα του

Ὁ Αὔδακτος ἦταν ἀπὸ τὴν Ἔφεσο καὶ εἶχε τιμηθεῖ ἀπὸ τὸν Μαξιμίνο ἔπαρχος, διότι ἦταν πολὺ συνετὸς καὶ πλούσιος. Ὅταν ὅμως ὁ Μαξιμίνος ζήτησε τὴν κόρη του Καλλισθένη γιὰ γυναῖκα του, ὁ Αὔδακτος δὲν θέλησε νὰ τὴν δώσει σ᾿ ἕναν εἰδωλολάτρη. Γι᾿ αὐτὸ ἅρπαξαν τὰ ὑπάρχοντά του καὶ τὸν ἐξόρισαν στὴ Μελιτινή, ὅπου τὸν ἀποκεφάλισαν. Ἡ δὲ κόρη του Καλλισθένη, ἀφοῦ κουρεύτηκε καὶ φόρεσε ἀνδρικὰ ῥοῦχα, κρυβόταν κάπου στὴ Νικομήδεια. Ὕστερα ἀπὸ ὀκτὼ χρόνια πῆγε στὴ Θρᾴκη. Ἐκεῖ ἔμενε κοντὰ σὲ μία οἰκογένεια, ποὺ εἶχε κόρη μὲ ἄῤῥωστους τοὺς ὀφθαλμούς. Ἡ Καλλισθένη τὴν θεράπευσε καὶ οἱ γονεῖς ζητοῦσαν νὰ τὴν παντρέψουν μὲ τὴν θεραπευμένη κόρη τους. Τότε ἡ Καλλισθένη φανέρωσε τὴν ἀλήθεια γι᾿ αὐτὴν καὶ ὅλοι μαζὶ ἀφοῦ δόξασαν τὸ Θεό, ἔφυγε. Τότε γνωρίστηκε μὲ τὴν ἀδελφὴ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου Κωνσταντία καὶ κατάφερε, ὄχι μόνο νὰ πάρει πίσω τὴν περιουσία τοῦ πατέρα της, ἀλλὰ καὶ νὰ μεταφέρει τὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου πατέρα της ἀπὸ τὴν Μελιτινὴ στὴν Ἔφεσο, ὅπου ἔκτισε Ναὸ στὸ ὄνομά του καὶ ἐναπόθεσε τὸ ἅγιο λείψανό του. Ἔτσι ἀποστολικὰ ἀφοῦ ἔζησε τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς της ἡ Καλλισθένη, ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ὁ Ὅσιος Ἀμμοῦν ὁ Αἰγύπτιος

Αἰγύπτιος φτωχὸς καὶ ὀρφανός, τὸν ὁποῖο ὁ θεῖος του ἐξανάγκασε νὰ παντρευτεῖ. Γιὰ 18 χρόνια ἔζησε μὲ τὴν σύζυγό του μὲ παρθενία καὶ στέρηση. Κατόπιν ἀποσύρθηκε στὴν ἔρημο, ὅπου τρεφόταν μὲ χόρτα. Στὴν ἔρημο γνώρισε καὶ τὸν Μέγα Ἀντώνιο, ὁ ὁποῖος ἐξεπλάγη γιὰ τὴν αὐστηρή του ἄσκηση, τὴν ὁποία πολλοὶ μιμήθηκαν. Ἔτσι ἀσκητικὰ ἀφοῦ ἔζησε καὶ θαύματα ἀρκετὰ ἀφοῦ ἔκανε, ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Οἱ Ἅγιοι Φαῦστος, Γάιος, Εὐσέβιος καὶ Χαιρήμων (ἢ Χαρήμων) οἱ Διάκονοι

Ἦταν μαθητὲς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας (βλέπε βιογραφικό του σημείωμα στὶς 3 Ὀκτωβρίου, καθὼς καὶ τῶν μαθητῶν του). Εἰδικὰ ὁ Εὐσέβιος με τὸν Χαιρήμονα, ἔθαβαν τὰ τίμια λείψανα τῶν Ἁγίων Μαρτύρων. Τελικὰ καὶ αὐτοί, ἀφοῦ μὲ θάῤῥος ὁμολόγησαν τὸν Χριστὸ ἀποκεφαλίστηκαν.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Λαμπαδιστής

Καταγόταν ἀπὸ τὸ χωριὸ Λαμπαδοὺ τῆς Κύπρου, ποὺ βρισκόταν κοντὰ στὴν κωμόπολη Γαλάτη. Γονεῖς εἶχε εὐσεβεῖς καὶ πλούσιους. Τυφλώθηκε καί, μαζὶ μὲ ἕναν ὑπηρέτη του, τὸν Ἰωάννη, ἔφυγε ἀπὸ τὴν πατρική του οἰκία σὲ τόπο κατάλληλο γιὰ προσευχὴ καὶ ἄσκηση. Δώδεκα χρόνια ἔζησε μὲ αὐστηρὴ ἄσκηση καὶ προσευχὴ καὶ τελικὰ ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Σήμερα σῴζεται Μονὴ στὸ ὄνομά του στὴν Κύπρο.

Οἱ Ἅγιοι Γουρίας καὶ Βαρσανούφιος «οἱ ἐν Κοζάνῃ» (Ρῶσοι)

Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος «τοῦ Ταμασοῦ»

Ὁ Ἅγιος Edwin (Ἄγγλος)

Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωὴ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου τῆς Ὀρθοδοξίας, μπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Οἱ Ἅγιοι τῶν Βρεττανικῶν Νήσων», τοῦ Χριστοφόρου Κων. Κομμοδάτου, ἐπισκόπου Τελμησσοῦ, Ἀθῆναι 1985.