5 Νοεμβρίου

• Οἱ Ἅγιοι Γαλακτίων καὶ Ἐπιστήμη
• Οἱ Ἅγιοι Ἑρμᾶς, Πατρόβας, Λίνος, Γάιος καὶ Φιλόλογος, Ἀπόστολοι ἀπὸ τοὺς 70
• Οἱ Ἅγιοι Δομνῖνος, Τιμόθεος, Θεόφιλος, Θεότιμος, Δωρόθεος ὁ Πρεσβύτερος, Εὐψύχιος, Καρτέριος, Σιλβανός, Πάμφιλος, Φιλόθεος, Νέαρχος, καὶ ἄλλοι Ἅγιοι Μάρτυρες ἄνδρες καὶ γυναῖκες
• Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος ὁ Ὁμολογητής, Πάπας Ἀλεξανδρείας
• Οἱ Ἅγιοι Κάστορας καὶ Ἀγαθάγγελος
• Οἱ Ἅγιοι Δομέντιος καὶ Παῦλος ὁ ἐπίσκοπος
• Ἐγκαίνια ναοῦ Θεοδώρου Τήρωνος «ἐν τοῖς Σφωρακίου»
• Ὁ Ἅγιος Ἰωνᾶς ὁ θαυματουργὸς Ἀρχιεπίσκοπος Νοβογορδίας (Ρῶσος, 1470 μ.Χ.)

Οἱ Ἅγιοι Γαλακτίων καὶ Ἐπιστήμη

Ἔζησαν τὸν 3ο αἰῶνα μ.Χ., ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Δέκιος. Οἱ γονεῖς του Γαλακτίωνα - Κλειτοφῶν καὶ Λευκίππη - ἦταν πρῶτα εἰδωλολάτρες. Κάποιος, ὅμως, ἱερομόναχος, ποὺ ὀνομαζόταν Οὐνούφριος, τοὺς προσείλκυσε στὴ χριστιανικὴ πίστη. Ἀπὸ τότε διέθεταν τὰ πλούτη τους σὲ κάθε ἀγαθοεργία. Τὸ δὲ γιό τους Γαλακτίωνα ἀνέθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου». Δηλαδή, μὲ παιδαγωγία καὶ νουθεσία, σύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Καὶ ἡ παιδαγωγία αὐτὴ δὲν ἄργησε νὰ φέρει τοὺς θαυμαστοὺς καρπούς της. Ὁ Γαλακτίων ὅταν μεγάλωσε, νυμφεύθηκε μία ὡραία κόρη, τὴν Ἐπιστήμη, τὴν ὁποία ὁ ἴδιος εἵλκυσε στὸ Χριστό. Ἡ ζωή τους κυλοῦσε ἀφιερωμένη στὴν ὑπηρεσία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ στὴ διακονία τοῦ πλησίον, ὥσπου ξέσπασε ὁ διωγμὸς τοῦ Δεκίου. Τότε, ὁ μὲν Γαλακτίων πῆγε σὲ μοναστήρι τοῦ ὄρους Σινᾶ, ἡ δὲ Ἐπιστήμη σὲ γυναικεῖο κοινόβιο. Ἀλλὰ ἡ λαίλαπα τοῦ διωγμοῦ ἔφθασε καὶ στὰ μέρη ἐκεῖνα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ συλληφθεῖ ὁ Γαλακτίων. Ὅταν πληροφορήθηκε αὐτὸ ἡ Ἐπιστήμη, ἔτρεξε καὶ παρακάλεσε τοὺς διῶκτες νὰ συλλάβουν καὶ αὐτὴν πρὸς ἐνίσχυση τοῦ συζύγου της. Ὁ ἄρχοντας Οὖρσος, μὴ μπορῶντας νὰ τοὺς πείσει νὰ ἀλλαξοπιστήσουν, τοὺς ἀποκεφάλισε (250 μ.Χ.).

Οἱ Ἅγιοι Ἑρμᾶς, Πατρόβας, Λίνος, Γάιος καὶ Φιλόλογος, Ἀπόστολοι ἀπὸ τοὺς 70

Πραγματικοὶ ποιμένες ὅλοι, τοῦ λογικοῦ ποιμνίου τῆς Ἐκκλησίας μας. Τὸν Ἑρμᾶ ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ῥωμαίους ἐπιστολή του, καθὼς καὶ τοὺς Πατρόβα, Γάιο καὶ Φιλόλογο. Ἐνῷ τὸν Λίνο ἀναφέρει στὴ δεύτερη πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολή του. Ὁ Ἑρμᾶς ὁρίστηκε ἐπίσκοπος στοὺς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας, καὶ σ᾿ αὐτὸν ἀποδίδουν ὁ Ὠριγένης, ὁ Εὐσέβειος, ὁ Ἱερώνυμος καὶ ἄλλοι, τὸ γνωστὸ συγγραφικὸ ἔργο μὲ τὸν τίτλο ὁ «ποιμήν». Τὸ ἔργο αὐτὸ δείχνει τὸ βάραθρο, στὸ ὁποῖο φέρει ἡ ἁμαρτία καὶ διεγείρει ἔντονα τὸ αἴσθημα τῆς μετάνοιας καὶ τῆς μετὰ τοῦ Θεοῦ εἰρήνης. Μέχρι κάποιο χρονικὸ διάστημα μποροῦσε νὰ τὸ ἀναγνώσει κανεὶς μόνο στὴ Λατινικὴ μετάφρασή του. Κατὰ τὸν 19ο αἰῶνα ὅμως, βρέθηκε καὶ τὸ ἑλληνικὸ πρωτότυπο. Ὁ Πατρόβας πρόσφερε σπουδαῖες ὑπηρεσίες στὴν πίστη, σὰν ἐπίσκοπος Ποτιόλων στὴν Ἰταλία. Ὁ Λίνος ἀναδείχτηκε πρῶτος ἐπίσκοπος Ῥώμης καὶ ποίμανε τὴν ἐκεῖ ἐκκλησία μὲ πρόνοια καὶ τόλμη, καὶ μαρτύρησε μὲ ἀποκεφαλισμό. Ἦταν ἐπίσκοπος ἕντεκα χρόνια καὶ τρεῖς μῆνες. Ὁ Γάιος ποίμανε στὴν Ἔφεσο μετὰ τὸν Τιμόθεο, καὶ ὁ Φιλόλογος ὁρίστηκε ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Ἀνδρέα ἐπίσκοπος Σινώπης.

Οἱ Ἅγιοι Δομνῖνος, Τιμόθεος, Θεόφιλος, Θεότιμος, Δωρόθεος ὁ Πρεσβύτερος, Εὐψύχιος, Καρτέριος, Σιλβανός, Πάμφιλος, Φιλόθεος, Νέαρχος, καὶ ἄλλοι Ἅγιοι Μάρτυρες ἄνδρες καὶ γυναῖκες

Ὁ Δομνίνος καὶ οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν μαρτυρήσαντες Ἅγιοι, ὄχι οἱ ἐπώνυμοι ποὺ ἀναφέρονται πιὸ πάνω, ἔζησαν στὰ χρόνια τοῦ βασιλιᾶ Μαξιμιανοῦ καὶ ὅταν ἄρχοντας τῆς Παλαιστίνης ἦταν ὁ Οὐρβανός (298). Πρῶτος μαρτύρησε ὁ Δομνῖνος, ποὺ μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια τὸν ἔκαψαν ζωντανό. Τοὺς δὲ Τιμόθεο, Θεότιμο, Θεόφιλο, ποὺ ἦταν νέοι στὴν ἡλικία καὶ εὐπαρουσίαστοι, τοὺς γρονθοκόπησαν μέχρι θανάτου. Τὸν Δωρόθεο, ποὺ ἦταν σεμνὸς ἱερέας, παρέδωσαν γιὰ τροφὴ στὰ ἄγρια θηρία. Τοὺς δὲ Καρτέριο καὶ Εὐψύχιο, ποὺ ἦταν τέλειοι ἄνδρες σωματικὰ καὶ πνευματικά, ἔκοψαν τὰ γεννητικά τους ὄργανα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ πεθάνουν μαρτυρικὰ ἀπὸ ἀκατάσχετη αἱμοῤῥαγία. Τὸν Σιλβανὸ καταδίκασαν νὰ βασανίζεται μέσα σὲ μέταλλα, μέχρι ποὺ πέθανε, στὴν τοποθεσία Φανό. Ὁ δὲ Πάμφιλος, στολισμένος μὲ πολλὲς ἀρετές, πέθανε μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια μέσα στὴ φυλακή, μαζὶ μὲ ἄλλους ὁμολογητὲς τῆς χριστιανικῆς πίστης. Ἐπίσης, μὲ τοὺς προαναφερθέντες Ἁγίους, μαρτύρησαν καὶ ἀρκετὲς χριστιανὲς παρθένες κόρες.

Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος ὁ Ὁμολογητὴς Πάπας Ἀλεξανδρείας

Ἔζησε τὸν 9ο αἰῶνα στὰ χρόνια τοῦ βασιλιᾶ Λέοντα τοῦ Ε´. Κατὰ τὸν διωγμό, ποὺ αὐτὸς ἔκανε κατὰ τῶν εἰκόνων, ὁ Ἀλεξανδρείας Γρηγόριος, βάζοντας τὸ καθῆκον του πρὸς τὸν Θεὸ πάνω ἀπὸ τὶς ἀσεβεῖς διαταγὲς τοῦ αὐτοκράτορα, ὑπεράσπιζε τὸ Ὀρθόδοξο φρόνημα καὶ ματαίωνε τὴν ἐφαρμογὴ τῆς βασιλικῆς θέλησης. Ὁ Λέων ὁ Ε´, στὴν ἀρχὴ μὲ γράμματα, ἀπείλησε τὸν θαῤῥαλέο Πατριάρχη. Ἐπειδὴ ὅμως μάθαινε, ὅτι δὲν λαμβάνονταν ὑπ᾿ ὄψιν οἱ ἀπειλὲς καὶ οἱ προσταγές του, ἔφερε τὸν γενναῖο πρόμαχο τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὴν βία στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἐκεῖ τὸν ἐπετίμησε μπροστὰ στὴ Σύγκλητο. Ἀλλ᾿ ἐπειδὴ δὲν πέτυχε τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἀρεσκείας του, τὸν καταδίκασε σὲ ἐξορία, κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ὁποίας, ὁ Γρηγόριος παρέδωσε τὴν πιστὴ καὶ ἀθλητικὴ ψυχή του.

Οἱ Ἅγιοι Κάστορας καὶ Ἀγαθάγγελος

Ὁ ἅγιος Κάστορας (ποὺ σύμφωνα μὲ ἀδιασταύρωτες πληροφορίες ἦταν Ἐπίσκοπος) μαρτύρησε διὰ πυρός, ὁ δὲ ἅγιος Ἀγαθάγγελος διὰ ξίφους.

Οἱ Ἅγιοι Δομέντιος καὶ Παῦλος ὁ ἐπίσκοπος

Ἄγνωστοι στοὺς Συναξαριστές. Ἀναφέρονται στὸ Ἱεροσολυμιτικὸ Κανονάριο ἔκδ. Καλλίστου Ἀρχιμανδρίτου σελ. 117, χωρὶς βιογραφικὰ στοιχεῖα.

Ἐγκαίνια ναοῦ Θεοδώρου Τήρωνος «ἐν τοῖς Σφωρακίου»

Ἡ μνήμη αὐτὴ ἀναφέρεται στὸν Πατμιακὸ Κώδικα 266, ὅπου ἀντὶ Σφωρακίου γράφεται «Σπαρακίου». Στὸν ἴδιο Κώδικα κατὰ τὴν 26η Ἰουνίου «τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου ἐν τῷ Ῥησίῳ».

Ὁ Ἅγιος Ἰωνᾶς ὁ θαυματουργὸς Ἀρχιεπίσκοπος Νοβογορδίας (Ρῶσος, 1470 μ.Χ.)