19 Ἰουλίου

• Ὁ Ὅσιος Δίος
• Ἡ Ὁσία Μακρίνα, ἀδελφὴ τοῦ Μ. Βασιλείου
• Οἱ Ὅσιοι τέσσερις (κατ᾿ ἄλλους 40) συνασκητὲς
• Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Σαββαΐτης, ἐπίσκοπος Ἐδέσσης
• Ὁ Ὅσιος Ἀββᾶς Διοκλῆς
• Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπίσκοπος Πανήδου ὁ νέος Ὁμολογητὴς
• Ὁ Ὅσιος Μιχαήλ

Ὁ Ὅσιος Δίος

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας, καὶ ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου. Ἦταν διακεκριμένος γιὰ τὴν θεολογική του πολυμάθεια καὶ γιὰ τὴν ἀνυπόκριτη εὐσέβεια καὶ ἐγκράτεια. Σὲ ἡλικία μάλιστα 35 ἐτῶν, τόσο πολὺ εἶχε ἐξαπλωθεῖ ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς του, ποὺ ἀπὸ παντοῦ ἐρχόταν ν᾿ ἀκούσουν τὶς πολύτιμες συμβουλές του. Μετὰ ἀπὸ χρόνια, τὸν προσκάλεσε ὁ Πατριάρχης Ἀττικὸς (406-425) στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὸν χειροτόνησε ἱερέα. Τὰ ἱερατικά του καθήκοντα, ἐπετέλεσέ με πολὺ ζῆλο καὶ ἀκρίβεια. Ἦταν στοὺς ἐνορῖτες του, πρότυπο ἱεροῦ καὶ φιλόστοργου πνευματικοῦ πατέρα καὶ οἰκογενειακοῦ συμβούλου. Στὴν Κωνσταντινούπολη ἵδρυσε καὶ μοναστήρι. Κάποτε ἀῤῥώστησε βαριά, ποὺ ἔφτασε μέχρι τὰ πρόθυρα τοῦ θανάτου. Σώθηκε ὅμως ἀπὸ θαῦμα. Τελικὰ πέθανε εἰρηνικά, ἀφοῦ διατήρησε μέχρι τὴν τελευταία του πνοὴ τὸ πῦρ τῆς εὐσέβειας καὶ τῆς στοργῆς γιὰ τὶς ψυχὲς τοῦ ποιμνίου του.

Ἡ Ὁσία Μακρίνα, ἀδελφή του Μ. Βασιλείου

Στὴν Ἱστορία τοῦ χριστιανισμοῦ λίγες ὑπῆρξαν οἱ γυναικεῖες μορφὲς σὰν τὴν ὑπέρλαμπρη μορφὴ τῆς Ἁγίας Μακρίνας, ποὺ ὁ Θεὸς τὴν εἶχε προικίσει μὲ τὰ μεγαλύτερα πνευματικὰ καὶ σωματικὰ χαρίσματα. Ἦταν ἡ μεγαλύτερη ἀδελφὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καὶ τοῦ Γρηγορίου Νύσσης. Ἀνατράφηκε σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιταγὲς τοῦ Εὐαγγελίου, ἀπὸ τὴν εὐσεβέστατη μητέρα της Ἐμμέλεια. Ὅταν μεγάλωσε, ἀφοσιώθηκε στὴν ἀγαθοεργία καὶ στὴν ἀνατροφὴ τῶν ἀδελφῶν της, ποὺ ἔπαιξε καθοριστικὸ ρόλο στὴ μετέπειτα πνευματική τους πορεία. Ἡ Μακρίνα ἦταν μνηστευμένη, ἀλλὰ ὁ μνηστῆρας της πέθανε. Τότε, μαζὶ μὲ τὴν μητέρα της, ἀποσύρθηκε σὲ γυναικεία μονὴ στὸν Πόντο, κοντὰ στὸν ποταμὸ Ἴρη. Ἐκεῖ κοντὰ μόναζε καὶ ὁ ἀδελφός της Μέγας Βασίλειος. Στὴ μονὴ πέρασε τὴν ζωή της μὲ τὴν μελέτη τῶν Γραφῶν, τὴν προσευχή, καὶ προπάντων μὲ ἀγαθοεργίες. Διότι πάντα εἶχε στὸ μυαλό της τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, ποὺ προτρέπει στοὺς ἀνθρώπους, «ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐμετάδοτους εἶναι, κοινωνικούς, ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον, ἵνα ἐπιλάβωνται τῆς αἰωνίου ζωῆς». Δηλαδή, νὰ ἀγαθοεργοῦν, νὰ γίνονται πλούσιοι σὲ καλὰ ἔργα, νὰ δίνουν πρόθυμα καὶ σὲ ἄλλους τὰ ἀγαθά τους, νὰ εἶναι ἁπλοὶ καὶ καταδεκτικοί, καὶ ἔτσι νὰ ἀποταμιεύουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους στέρεο θεμέλιο στὸ μέλλον, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν τὴν αἰώνια ζωή. μ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο καὶ ἡ Ἁγία Μακρίνα ἔζησε καὶ τελείωσε τὴν ζωή της.

Οἱ Ὅσιοι τέσσερις (κατ᾿ ἄλλους 40) συνασκητὲς

Ἀπεβίωσαν εἰρηνικά.

Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Σαββαΐτης, ἐπίσκοπος Ἐδέσσης

Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Συμεών, ἡ δὲ μητέρα του Μαρία. Φοίτησε σὲ σχολεῖα καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴν μάθηση φιλοσοφικῶν γνώσεων, καθὼς καὶ τῆς ρητορικῆς καὶ τῆς φιλοσοφίας. Σὲ ἡλικία 10 χρονῶν ἔμεινε ὀρφανὸς καὶ τὴν μισὴ περιουσία τῶν γονέων του πῆρε ἡ ἀδελφή του γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ καὶ τὴν ἄλλη μισὴ ὁ ἴδιος, τὴν ὁποία μοίρασε στοὺς φτωχοὺς καὶ ἀναχώρησε γιὰ τὴν Ἱερουσαλήμ. Ἐκεῖ προσκύνησε τοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ τελικὰ ἔγινε μοναχὸς στὴ Λαύρα τοῦ ἁγίου Σάββα. Ἐκεῖ ἀσκήθηκε στὴν ἀρετὴ σὲ μεγάλο βαθμὸ καὶ ὑπῆρξε διάσημος ἀσκητής. Λόγῳ τῶν μεγάλων του ἀρετῶν, ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων τὸν ἔκανε ἐπίσκοπο Ἐδέσσης (Μέσης Ἀνατολῆς). Σὰν ποιμενάρχης ὑπῆρξε ἄριστος, μὲ τὶς πολλὲς θεολογικές του γνώσεις, τὶς πολλές του ἀρετὲς καὶ πρὸ πάντων με τὴν μεγάλη του ἀγάπη, ποὺ διέθετε ἄφθονη στὸ ποίμνιό του. Ὅταν κάλεσε καὶ εὐλόγησε τὸν κλῆρο καὶ τὸν λαὸ τῆς Ἔδεσσας, παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὸν οὐράνιο Πατέρα.

Ὁ Ὅσιος Ἀββᾶς Διοκλῆς

Σπούδασε γραμματική, φιλοσοφία καὶ στὰ εἰκοσιοκτώ του χρόνια ἔγινε ἀναχωρητής, μέσα σὲ μία σπηλιά. Τὸν συνάντησε ὁ συγγραφεῦς τοῦ Λαυσαϊκοῦ Ἡρακλείδης καὶ μεταξὺ ἄλλων τὸν ρώτησε: «Πῶς εἶναι δυνατό, πάτερ, ὁ ἀνθρώπινος νοῦς νὰ βρίσκεται πάντοτε στὰ θεῖα νοήματα»; Ὁ Ὅσιος ἀπάντησε: «Καθὼς συνηθίσει ὁ ἄνθρωπος, εἴτε μὲ καλὰ νοήματα εἴτε μὲ κακοὺς συλλογισμούς, ἔτσι καὶ πολιτεύεται».

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπίσκοπος Πανήδου ὁ νέος Ὁμολογητὴς

Ἀναφέρεται στὸν Πατμιακὸ Κώδικα 266, χωρὶς βιογραφικὸ σημείωμα. Πάντως ἔζησε ἐπὶ εἰκονομαχίας καὶ πέθανε ὁμολογώντας τὴν ὀρθὴ πίστη. Ἐπισκοπὴ Πανήδου ὅμως δὲν συναντᾶται πουθενά, ἴσως νὰ εἶναι Πανιοῦ, ποὺ βρισκόταν στὴν Ἡράκλεια τῆς Θρᾴκης.

Ὁ Ὅσιος Μιχαήλ

Ἡ μνήμη του σύμφωνα μὲ τὸν Ἱεροσολυμιτικὸ κώδικα 1096 φ. 115. Ἦταν ἀνεψιὸς τοῦ Θεοδώρου Ἐδέσσης (βλέπε σχετικῶς μ᾿ αὐτὸν λίγο πιὸ πάνω) καὶ μοναχὸς τῆς Λαύρας τοῦ ἁγίου Σάββα.