30 Αὐγούστου

• Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• Ὁ Ἅγιος Παῦλος ὁ νέος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• Ὁ Ὅσιος Φαντῖνος ὁ θαυματουργός
• Οἱ Ἅγιοι ἕξι Μάρτυρες ποὺ μαρτύρησαν στὴ Μελιτινή
• Ὁ Ὅσιος Σαρματᾶς
• Ἡ Ὁσία Βρυαίνη
• Οἱ Ἅγιοι 16 Μάρτυρες οἱ Θηβαῖοι
• Ὁ Ἅγιος ἱεράρχης Εὐλάλιος
• Οἱ Ἅγιοι Φήλιξ, Φουρτουνᾶτος, Σεπτιμῖνος καὶ Ἰανουάριος
• Ὁ Ὅσιος Φύλαξ
• Ὁ Ὅσιος Ἀλέξανδρος ἡγεμόνας τῆς Ρωσίας

Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ἦταν, ὅπως λέγουν, «ἀποστολικοῖς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος». Σὰν πρεσβύτερος ἀκόμα, διακρινόταν γιὰ τὴν μεγάλη του εὐσέβεια, τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἀγαθότητά του. Στὴν Α´ Οἰκουμενικὴ σύνοδο, ποὺ ἔγινε στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας, ὁ τότε Πατριάρχης τὸν ἐξέλεξε ἀντιπρόσωπό του. Καὶ ὅταν στὴ Σύνοδο αὐτὴ καταδικάστηκε ὁ Ἄρειος, ὁ Ἀλέξανδρος, ἂν καὶ γέροντας 70 χρονῶν, δέχθηκε νὰ περιοδεύσει στὴ Θρᾴκη, Μακεδονία, Θεσσαλία καὶ στὴν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα, γιὰ νὰ διδάξει καὶ νὰ γνωστοποιήσει τὰ ὀρθὰ δόγματα τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου τῆς Νίκαιας. Ἀλλὰ ἐνῷ βρισκόταν στὴν περιοδεία αὐτή, ὁ πατριάρχης Μητροφάνης ἀπεβίωσε. Ὅρισε ὅμως διάδοχό του τὸν Ἀλέξανδρο, διότι, παρὰ τὸ γῆρας του, εἶχε τὰ κατάλληλα ἐφόδια γιὰ τὴν διακυβέρνηση τῆς ἀρχιεπισκοπῆς τῆς πρωτεύουσας. Πράγματι, σὰν Πατριάρχης ὁ Ἀλέξανδρος ἀνταποκρίθηκε σωστὰ στὶς δύσκολες περιστάσεις τῶν καιρῶν. Τότε ὁ Ἄρειος εἶχε ἐξαπατήσει τὸ βασιλιὰ Κωνσταντῖνο ὅτι δῆθεν πιστεύει ὀρθά. Καὶ ὁ βασιλιὰς διέταξε τὸν Ἀλέξανδρο νὰ ἀφήσει τὸν Ἄρειο νὰ μετέχει τῆς Θείας Κοινωνίας. Ὁ Ἀλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στὸ Θεὸ καὶ ζήτησε τὴν βοήθειά Του. Ἡ δέηση τοῦ Ἱεράρχη εἰσακούσθηκε. Καὶ τὸ πρωὶ ποὺ ὁ Ἄρειος μὲ πομπὴ θὰ πήγαινε στὴν ἐκκλησία, βρέθηκε τὸ σῶμα του σχισμένο καὶ σκωληκόβρωτο! Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὸ 340 μ.Χ.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Πρόκειται μᾶλλον γιὰ τὸν Ἰωάννη τὸν ὀνομαζόμενο Ξιφιλίνο, ποὺ διαδέχτηκε τὸν Πατριάρχη Κωνσταντῖνο τὸν Γ´. Γεννήθηκε τὸ 1006 στὴν Τραπεζοῦντα καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴν μεγάλη του παιδεία καὶ τὰ μεγάλα πολιτικὰ ἀξιώματα ποὺ εἶχε καταλάβει. Κατόπιν ὅμως ἀποσύρθηκε σὲ κάποια μονὴ τῆς Βιθυνίας, ὅπου μόνασε 10 χρόνια. Ἀπὸ κεῖ προσκλήθηκε γιὰ νὰ καταλάβει τὸν πατριαρχικὸ θρόνο. Χειροτονήθηκε ἱερέας, καὶ μετὰ μία ἑβδομάδα -τὴν 1η Ἰανουαρίου 1064- ἐπίσκοπος. Ὁ Ἰωάννης λειτουργοῦσε καὶ κήρυττε κάθε μέρα στοὺς ναοὺς τῆς πρωτεύουσας, ἐπισκεύασε τὶς εἰκόνες τῆς ἁγίας Σοφίας, καὶ μοίραζε δωρεὰν ψωμὶ καὶ σιτάρι στοὺς φτωχούς. Πέθανε τὸ 1075, καὶ νὰ πὼς τὸν περιγράφει ἕνας ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του: «ἀνεφάνη ἀνὴρ πρῶτον μὲν καθαρώτατος καὶ ἁγνότατος καὶ πρὸ παντὸς ρύπου σωματικοῦ καθάπαξ ἀπεχόμενος. Ἔπειτα δὲ τὰ εἰς καταφρόνησιν χρημάτων καὶ ἀκτημοσύνην τελείαν καὶ τὴν πρὸς τοὺς πένητας φιλανθρωπίαν καὶ μετάδοσιν κατ᾿ οὐδὲν ἐλάττων τοῦ περιβόητου ἐκείνου Ἐλεήμονος, καὶ ταῖς ἄλλοις δὲ ἀρεταῖς πάσαις συλλήβδην εἰπεῖν ἀφθόνως κοσμούμενος, ἀλλὰ καὶ τῷ λόγῳ πολύς, καὶ παιδεύσεως πάσης μετειληχῶς καὶ νομομαθείς ἐξαίρετος».

Ὁ Ἅγιος Παῦλος ὁ νέος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Γιὰ τὸν Πατριάρχη Παῦλο δὲν ἔχουμε σαφεῖς καὶ συγκεκριμένες πληροφορίες. Μερικοὶ νομίζουν ὅτι πρόκειται γιὰ τὸν Παῦλο τὸν Γ´. Αὐτὸς πατριάρχευσε τὸ 686-693. Προήδρευσε τῆς Πανθέκτης λεγομένης Συνόδου. Ἄλλοι νομίζουν, ὅτι πρόκειται γιὰ τὸν Πατριάρχη Παῦλο τὸν Δ´. Αὐτὸς καταγόταν ἀπὸ τὴν Κύπρο καὶ ἔλαμψε, κατὰ τὸν Θεοφάνη, στὰ λόγια καὶ στὰ ἔργα. Ἀνέβηκε στὸν θρόνο τὸ 770 παραιτήθηκε δὲ στὰ τέλη Αὐγούστου τοῦ 784 καὶ ἀποσύρθηκε στὴ Μονὴ Φλώρου, ὅπου ἔζησε σὰν ἁπλὸς μοναχὸς μόνο δυὸ ἢ τρεῖς μῆνες ἀπὸ τὴν παραίτησή του. Ἀνῆκε στοὺς ζηλωτὲς τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ διακρίθηκε γιὰ τὶς ἐλεημοσύνες του. (Ἡ μνήμη του - σὲ ὁρισμένους Συναξαριστὲς - περιττῶς ἐπαναλαμβάνεται καὶ τὴν 2α Σεπτεμβρίου).

Ὁ Ὅσιος Φαντῖνος ὁ θαυματουργός

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καλαβρία τῆς Ἰταλίας. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Γεώργιος, ἡ δὲ μητέρα του Βρυαίνη. Ἀπὸ μικρὸς ἀφοσιώθηκε στὴν ὑπηρεσία τῆς πίστης καὶ ἦταν τόσο ἐνάρετος καὶ μορφωμένος, ὥστε νὰ τὸν παρακολουθοῦν καὶ πολλοὶ μαθητές, ποὺ τοὺς δίδασκε τὴν ἔμπρακτη εὐσέβεια. Σὲ ἡλικία 60 χρονῶν, ἀφοῦ πῆρε δυὸ ἀπὸ τοὺς μαθητές του, τὸν Βιτάλιο καὶ τὸν Νικηφόρο, πῆγε στὴν Πελοπόννησο, ὅπου ἐγκαταστάθηκε γιὰ λίγο καιρὸ στὴν Κόρινθο καὶ ἔφερε πολλὲς ψυχὲς στὴ Σωτηρία. Κατόπιν ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀθήνα, ὅπου προσκύνησε στὸν ναὸ τῆς Θεοτόκου. Ἔπειτα πῆγε στὴ Λάρισα καὶ ἀπὸ κεῖ στὴ Θεσσαλονίκη. Ἐδῶ ἔμεινε ὀκτὼ ὁλόκληρα χρόνια ὑπηρετώντας τὸ Εὐαγγέλιο καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ ὑπέργηρος (974).

Οἱ Ἅγιοι ἕξι Μάρτυρες ποὺ μαρτύρησαν στὴ Μελιτινή

Μαρτύρησαν, ἀφού τους ἔπνιξαν μέσα στὴ θάλασσα.

Ὁ Ὅσιος Σαρματᾶς

Ἀσκητὴς τῆς ἐρήμου. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ἡ Ὁσία Βρυαίνη

Ἴσως εἶναι αὐτὴ ἡ μητέρα τοῦ Ὁσίου Φαντίνου. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Οἱ Ἅγιοι 16 Μάρτυρες οἱ Θηβαῖοι

Μαρτύρησαν διὰ ξίφους.

Ὁ Ἅγιος ἱεράρχης Εὐλάλιος

Ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Ἴσως νὰ εἶναι Κύπριος.

Οἱ Ἅγιοι Φήλιξ, Φουρτουνᾶτος, Σεπτιμῖνος καὶ Ἰανουάριος

Καὶ οἱ τέσσερις διακρίθηκαν γιὰ τὸν ἀγῶνα τους ἐναντίον τῆς ἀπιστίας. Συνελήφθησαν καὶ ἀνακρίθηκαν γιὰ ἀρκετὸ χρονικὸ διάστημα. Ὁ ἔπαρχος γιὰ νὰ τοὺς ἀλλαξοπιστήσει, ἔφερε ἐθνικοὺς φιλοσόφους, ποὺ προσπάθησαν μπροστά τους νὰ ἀποδείξουν ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι μωρία. Ἀλλ᾿ οἱ ἄξιοι ὑπηρέτες τοῦ Χριστοῦ, ἀνέτρεπαν ἕνα πρὸς ἕνα ὅλα τὰ ἀμαθῆ καὶ σοφιστικὰ ἐπιχειρήματα καὶ ἐνέμειναν στὴν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ. Τότε ὑπεβλήθησαν σὲ φρικτὰ βασανιστήρια καὶ στὸ τέλος τοὺς ἀποκεφάλισαν.

Ὁ Ὅσιος Φύλαξ

Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές. Ἀναφέρεται στὸν Ἱεροσολυμιτικὸ Κώδικα 1096 φ. 123 ὡς ἑξῆς: «Μνήμη τῶν ὁσίων πατριαρχῶν Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου καὶ Παύλου τοῦ νέου καὶ τοῦ ὁσίου Φύλακος» (βλ. Δημητριεύσκη, τυπικὰ Β´ σελ. 55).

Ὁ Ὅσιος Ἀλέξανδρος ἡγεμόνας τῆς Ρωσίας

Ὑπῆρξε ἄρχοντας Βλαδημηρίας καὶ Νεαπόλεως τῆς Ρωσίας καὶ ἔγινε μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀλέξιος. Ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὸ 1263. Ἀκολουθία τοῦ Ὁσίου αὐτοῦ συνέταξε ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος.